احتمالا تا به حال توصیههای زیادی را در خصوص کاهش وزن شنیدهاید. از نوشیدن روزانه آب کرفس گرفته تا خوردن کوکیهای کاهش وزن به جای وعدههای غذایی. اغلب این نکات، توسط افرادی که هیچ تخصص و دانشی ندارند، توصیه میشوند. اما همانطور که توصیههای غلط وجود دارند، توصیههای درست و علمیای هم هستند که توسط متخصصان و منابع علمی تایید میشوند. به طور مثال یکی از توصیههای موثر برای کاهش وزن، ورزش منظم است. مقالهای در سال 2019 در مجله Obesity منتشر شده است که ثابت میکند ورزش مداوم در یک زمان معین در روز، میتواند در کاهش وزن به شما کمک کند.
یکی دیگر از این توصیهها، مصرف آجیل به جای تنقلات فرآوریشده است. مقاله دیگری در دسامبر 2019 در BMJ Nutrition, Prevention & Health نشان میدهد که کاهش مصرف غذاهای فرآوریشده و افزایش مقدار آجیلهایی که میخورید، به اندازه نصف وعده (مثلا مصرف 30 گرم آجیل به جای 15 گرم)، به لاغری کمک میکند.
كاهش وزن از ديد ويكي پديا
کاهش وزن در پزشکی، بهداشت و تناسب اندام، به صورت کاهش حجم بدن تعریف میشود. کاهش وزن میتواند ناشی از بیماری باشد یا اینکه در ادامه چاقی یا اضافه وزن صورت پذیرد. کاهش وزن ناخودآگاه (نزاری) دلایل مختلفی میتواند داشته باشد، از جمله گرسنگی، سرطان، بیماریهای گوارشی، بیماریهای کلیوی، بیماریهای عصبی (مانند زوال عقل، ایدز تنیدگی و در بعضی از افراد میتواند عوارض جانبی استفاده از دارو باشد.
کاهش وزن ممکن است به صورت عمدی و با هدف تناسب اندام صورت پذیرد. همچنین کاهش وزن کنترل شده میتوان خطر بیماریهایی مانند دیابت، بیماریهای قلبی فشار خون بالا ورم مفاصل یا بعضی از سرطانها را کاهش دهد. روش لیپوماتیک به افراد چاق یا دارای اضافه وزن بالا به هیچ وجه توصیه نمیشود، و معمولاً برای افرادی که دارای چربیهای موضعی در نواحی مختلف بدنشان مانند شکم، پهلو، بازو، ران و .. دارند، توصیه میشود.
چه عواملی باعث چاقی می شوند؟
اما قبل از آنکه روش های مناسب برای كاهش وزن را نام ببریم، لازم است با بیماری هایی آشنا شوید که احتمال افزایش وزن غیرطبیعی شما را زیاد می کنند. همانطور که خود چاقی می تواند عامل بسیاری از بیماری ها باشد، بیماری های مختلفی هم وجود دارند که احتمال افزایش وزن را در شما زیاد می کنند.
از جمله این موارد میتوان به کم کاری تیروئید، اختلالات خواب، افسردگی، سندروم کوشینگ، یائسگی در بانوان، ایجاد دردهای مزمن در افراد و … اشاره کرد. در عین حال سابقه خانوادگی نیز یکی از عوامل بسیار مهم و قابل توجه در این زمینه است. از دیگر عوامل ایجاد چاقی در افراد می توان کم تحرکی و نشستن های مداوم، رژیم غذایی نامناسب و مصرف بیش از حد الکل را نام برد. همچنین مصرف برخی از داروها مانند داروهای ضد تشنج، داروهای دیابت، داروهای ضد روان پریشی، استروئیدها و … هم در اضافه وزن تاثیر مستقیم دارند.
عوامل دیگری مانند بارداری، ترک سیگار، فشار عصبی و کمبود خواب هم باعث چاقی می شوند. نتیجه همه این موارد در کنار یکدیگر، نداشتن وزن ایده آل است که می تواند روال عادی زندگی انسان ها را به هم بزند و تاثیرات منفی بسیاری داشته باشد. پس افراد چاق در پی آن هستند که بتوانند به سرعت و با کمترین عوارض، به كم كردن وزن دست یابند. استفاده از داروهای گیاهی می تواند یکی از بهترین روش ها برای تسریع در رسیدن به وزن ایده آل می باشد.
برای کاهش وزن چکار کنیم؟ بهترین روش های کاهش وزن اصولی
کاهش وزن اصولی، کم یا زیادشدن وزن ما تاثیر مستقیمی بر روند زندگیمان دارد. اما ممکن است این سوال برای شما پیش بیاید که روش علمی تشخیص اضافه وزن یا حتی کم وزنی در ما چیست؟ یکی از روش هایی که با عنوان شاخص توده بدنی یا BMI در ایران شناخته می شود، با یک فرمول ساده می تواند مشخص کند که شما دارای تناسب اندام هستید یا نه. زمانی که شما وزن ( به کیلوگرم ) را بر قد ( به متر ) تقسیم کنید، عددی به دست می آید که Body Mass Index یا همان BMI است.
اگر این عدد بین 18.5 تا 24.9 باشد، شما دارای تناسب اندام بسیار مناسبی هستید. طبیعتا عدد کمتر از 18.5 نشان دهنده کمبود وزن و بیشتر از 24.9 هم اضافه وزن شما را نشان می دهد. در این موارد شما درواقع دچار بیماری چاقی یا لاغری هستید و در هر صورت باید آن را به روش درست و منطقی درمان کنید.
طبق اطلاعات بدست آمده بیش از 2 میلیارد از افراد جهان به چاقی مبتلا هستند که آمار بسیار نگران کننده ای به حساب می آید. اضافه وزن علاوه بر آنکه می تواند به صورت مستقیم در روند زندگی عادی انسان ها تاثیر مخرب بگذارد، مرگ زودرس را نیز به دنبال دارد و ممکن است باعث ابتلا به بیماری های جبران ناپذیری شود. درنتیجه یافتن یک روش درمانی مناسب برای كاهش وزن و رسیده به وزن ایده آل می تواند یکی از دغدغه های اصلی هر فرد چاقی به حساب آید.
لیست غذاهای رژیمی برای کاهش وزن
بادمجان شکم پُر براي لاغری
بادمجان شکم پُر یکی از مواد غذایی لاغر کننده است. اگر به بادمجان حساسیت نداشته باشید، میتوانید از خوردن بادمجان شکم پُر به عنوان یکی از غذاهای رژیمی برای لاغری شکم و پهلو لذت ببرید. برای تهیه بادمجان شکم پُر، بادمجانهای متوسط را انتخاب کرده و تمیز بشویید. سپس درون بادمجان را خالی کنید. از سبزیجات تازه مانند پیاز، گوجه، سیر، جعفری، فلفل دلمه، کلم بروکلی و قارچ برای مواد داخل بادمجان استفاده کنید. سبزیجات را خُرد کرده و تفت دهید. سپس بادمجان را با مواد غذایی تفت داده شده پر کنید و آنها را به مدت ۴۰ دقیقه در فر ۱۸۰ درجه بگذارید.
پنینی مرغ و بادمجان براي كاهش وزن
پنینی مرغ و بادمجان یکی از ساندویج های محبوب است. برای تهیه پنینی مرغ و بادمجان، ابتدا بادمجان ها را پوست گرفته و در آب نمک برای چند ساعت قرار دهید. سپس آن ها را خشک کرده و با کمی روغن در تابه گریل سرخ کنید. سینه مرغ را با موادی مانند پودر سیر، فلفل، پاپریکا، سیر زنده شده و آبلیمو تازه مزهدار کنید. پس از نیم ساعت مرغ مزه دار شده را در تابه گریل با کمی روغن زیتون سرخ کنید.
برای تهیه سس پنینی مرغ و بادمجان از سس مایونز، جعفری خرد شده، خیار شور ریز شده، فلفل سیاه و آب لیموی تازه استفاده کنید. مواد را با هم تریکب کرده و روی نان باگت بریزید. بادمجان و مرغ آماده شده را داخل نان باگت قرار دهید. نهایتاً ساندویچ را داخل ساندویچ ساز قرار داده و برش بزنید.
سالاد سزار مناسب براي كم كردن وزن
سالاد سزار یکی از غذاهای رژیمی برای لاغری شکم و پهلو است. ورزشکاران سالاد سزار را بسیار دوست دارند. شنسیل مرغ را با آرد ذرت، روغن کنجد و ادویهها مخلوط کرده و چند دقیقه استراحت دهید. نان تست را به صورت مکعبی برش داده و با حرارت کم در تابه گریل قرار دهید. مراقب باشید نان تست نسوزد. شنسیل مرغ را با همان حرارت کم گریل کنید. کاهو را درون ظرف بزرگ خرد کنید. حال با ترکیب موادی مانند ماست، جعفری، سیر، نمک، فلفل قرمز و شکر قهوهای سس سالاد را تهیه کنید. مرغ و نان تست را به کاهو اضافه کرده و روی مواد سس بریزید.
آب دوغ خیار براي لاغر شدن
آب دوغ خیار یک نوشیدنی خنک و خوشمزه است که از مخلوط دوغ، خیار رنده شده، نعناع خشک و نمک درست میشود. آب دوغ خیار حکم یک غذای رژیمی دارد و حاوی پروبیوتیک، کلسیم، پتاسیم و ویتامین C است. این غذا به بهبود هضم کمک کرده و بدن را سرد و عطش را برطرف میکند. شما میتوانید آب دوغ خیار را با کمک سیر، پیاز یا گلاب خوشمزهتر کنید.
کوکو مرغ و سبزیجات
کوکو مرغ و سبزیجات در لیست غذای رژیمی برای لاغری سریع قرار دارد. برای تهیه کوکو مرغ و سبزیجات لازم است ابتدا سبزیجاتی مانند پیاز، جعفری، پونه، پیازچه، هویج، سیر و هویج را خرد کنید. سپس مرغ را آب پز و تکه تکه کنید. سپس سبزیجات و مرغ را مخلوط کرده و به مقدار کافی نمک و فلفل اضافه کنید. در نهایت نیز یکی عدد تخم مرغ به مواد اضافه کنید. کوکو را در یخچال بگذارید تا کمی استراحت کند. سپس مواد را در تابه با روغن کم سرخ کنید.
لیست غذاهای رژیمی بدون نان و برنج
سالاد سیبزمینی
خوشمزهترین شام رژیمی با سیب زمینی، سالاد سیبزمنی است. سالاد سیبزمینی یک غذای رژیمی ساده برای شام است که تهیه کردن آن ساده است و به زمان زیادی نیاز ندارد. برای آماده کردن این سالاد، سیبزمینی و نخود فرنگی را آبپز کنید. سپس سیبزمینی را به تکههای کوچک تقسیم کنید و همراه با نخود فرهنگی داخل یک ظرف بزرگ بریزید و بسته به سلیقهتان مقداری ماست، شوید، پیازچه و خیارشور به آن اضافه کنید.
کربوهیدرات و نشاسته این شام رژیمی ساده باعث میشود مدت طولانی احساس سیری کنید. علاوه بر این، سبزیجاتی که در این شام رژیمی خوشمزه وجود دارد سرشار از انواع ویتامینها و فیبر است که به رفع سوءهاضمه کمک میکند.
عدسی بهترين غذا براي لاغری
عدسی به عنوان یک غذای رژیمی برای شام بسیار مقوی و سیرکننده است. پروتئین، آهن و ویتامین موجود در عدس به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک میکند و بهترین درمان برای سرماخوردگی در فصلهای سرد سال است. عدسی به عنوان یکی از غذاهای رژیمی برای شام به آهستگی هضم میشود، در نتیجه حس سیری طولانیتر ایجاد میکند و جلوی ریزهخواری در طول شب را میگیرد.
برای تهیه این شام رژیمی ایرانی، عدس خیس شده، پیاز نگینی و یک سیبزمینی خرد شده را همراه با آب کافی بپزید تا به اصطلاح لعاب بیندازد. در صورت تمایل میتوانید به این شام رژیمی خوشمزه قارچ و رب گوجهفرنگی نیز اضافه کنید.
داشتن یک رژیم اصولی و سالم از واجبات کاهش وزن است ولی اگر می خواهید در کمترین زمان ممکن به وزن ایده آلتان برسید، پیشنهاد می کنیم از خدمات لاغری کلینیک ایرانیان استفاده کنید.
راه های نامناسب براي لاغری
حذف کامل صبحانه از برنامه غذایی روزانه
حذف اولین وعده ی غذایی در روز، می تواند بسیار مضر باشد. این امر یکی از مهمترین دلایل عدم کاهش وزن می باشد زیرا باعث می شود تا در وعده های غذایی بعدی گرسنه تر شوید و بیشتر بخورید.
سعی کنید تا یک ساعت پس از بیدار شدن از خواب، صبحانه میل کنید. صبحانه ی پر فیبر و پروتئین می تواند به مدت طولانی تری شما را سیر نگه دارد. سعی کنید برای وعده صبحانه از پنیر های کم چرب، میوه، تخم مرغ، نان سبوس دار، ماست یونانی و موز استفاده کنید.
ایستاده غذا خوردن
ایستاده غذاخوردن در مقابل یخچال یا اُپن، صرفه جویی در وقت و انرژی نیست و می تواند منجر به بی حواسی در خوردن شود. بهترین کار اختصاص دادن زمانی در روز برای صرف وعده ها و میان وعده هایتان می باشد.
گرسنگی کشیدن
به خودتان گشنگی ندهید. گشنگی کشیدن نه تنها سوخت و ساز بدن را بر هم میزند بلکه باعث می شود تا در وعده شام، برای برطرف کردن این حس بیش از حد معمول غذا بخورید. محروم کردن خود از غذا پس از مدتی غیر قابل تحمل شده و برای کاهش وزن مداوم مناسب نمی باشد. همچنین محدود کردن خود به ۲ وعده ی کوچک غذایی موجب افزایش تعداد میان وعده ها می شود. برخی افراد به علت ترس از چاقی دچار نوعی اختلال عصبی می شوند که بی اشتهایی عصبی (آنورکسیا) نام دارد.
نداشتن خواب کافی
طبق آمار، حدود ۴۰ درصد از مردم کمتر از ۷ ساعت در شبانه روز می خوابند. کم خوابی از دلایل عدم کاهش وزن محسوب می شود که باعث افزایش هورمون کورتیزول، قند خون و انسولین می شود که همه آنها به فرد احساس گرسنگی می دهند. برخی معتقدند که کمبود خواب موجب مقاومت بدن در برابر انسولین شده و چربی ها را آسان تر ذخیره می کند. به همین دلیل کم خوابی باعث چاقی می شود.
مصرف نوشیدنی های شیرین
نوشیدنی های قندی چاق کننده ترین مواد غذایی هستند و مصرف آنها می تواند یکی از دلایل عدم کاهش وزن به شمار آید. مغز ما نمی تواند کالری های این نوشیدنی ها را با منع انسان از خوردن دیگر کالری ها جبران کند.
البته این تنها برای نوشیدنی های قندی مانند نوشابه ها صدق نمی کند بلکه نوشیدنی های سالم تر مانند نوشیدنی های ویتامینی نیز دارای قند هستند. حتی آبمیوه ها نیز نباید بیش از حد مصرف شوند. یک لیوان آبمیوه به میزان چندین میوه ی کامل قند دارد.
ثبیت وزن بعد از لاغری
برای تثبیت وزن آب نقش مهمی دارد
هیدراته نمودن بدن و مصرف بین 8 تا 10 لیوان آب در روز می تواند به تثبیت وزن بدن بسیار کمک نماید. آب باعث می شود تا متابولیسم بدن فعال باقی بماند و کالری کمتری سوزانده شود. لذا به جای نوشیدنی های انرژی زا و شیرین می توان از آب استفاده کرد.
ورزش نمودن براي تثبيت وزن
ورزش نمودن یک ایده خوبی برای تثبیت وزن است. در نظر داشته باشید که پس از دوره های رژیم لاغری، بدن برای ورزش نموده از خود مقاومت نشان داده و ممکت است خیلی سریع خسته شوید اما یک پیاده روی 30 دقیقه ای در روز نیز می تواند تمام نیاز بدن شما را پاسخ دهد و به حفظ وزن مطلوب شما را یاری برساند. در همین راستا یک برنامه ورزشی سبک می تواند برای شما بسیار کارساز باشد.
برای وزن خود یک محدوده انتخاب نمایید
تثبیت وزن به این معنا نمی باشد که به طور مثال، همیشه بر روی عدد 70 باقی بماند. ممکن است پس از رژیم لاغری وزن شما به 71 تغییر نماید. برای وزن ایده آل خود یک محدوده در نظر گرفته و بر روی آن تمرکز نمایید. کمی بالا یا پایین رفتن (در حد یک کیلو) طبیعی بوده و جای نگرانی نخواهد داشت.
هر روز خود را وزن کنید
هر چند که در دوران کاهش وزن نباید خود را دائم وزن کنید ولی در دوران تثبیت وزن باید هر روز خود را وزن کنید. بهترین زمان برای وزن کردن صبح ناشتا می باشد و چون تا شب وزن افزایش پیدا می کند، دیگر نباید خود را وزن کنید. ولی هر روز صبح باید وزنتان با روز قبل یکی باشد و اگر دیدید بیشتر از نیم کیلو افزایش وزن داشتید باید رژیم بگیرید و همان موقع جلوی افزایش وزن بیشتر را بگیرید. (البته به یاد داشته باشید خانمها در دوران عادت ماهیانه مقداری افزایش وزن دارند که به علت تغییرات هورمونی است و دوباره بعد از چند روز به وزن قبل برمی گردند).
از صبحانه خوردن غافل نشوید
در نظر داشته باشید که برای یک فرد معمولی یا شخصی که به تازگی وزن کم نموده است؛ صبحانه جز مهمترین وعده های غذایی می باشد. بهتر است برای تثبیت وزن خود این وعده را با پروتئین آغاز نمایید. از همین روی در صبحانه خود از مواد غذایی استفاده نمایید که بین 13 تا 20 گرم پروتئین دارند.
تماشای تلویزیون را کاهش دهید
در نظر داشته باشید که نه تنها تلویزیون نگاه کردن، بلکه هر فعالیتی که به یک جا نشستن ختم شود، می تواند یک تهدید برای کاهش وزن شما محسوب گردد. سوزاندن کالری مهم است لذا تلاش کنید تا از بدن و عضلات خود استفاده نمایید تا آنها به خواب نروند.
به صورت کلی تثبیت وزن، بیش از رژیم غذایی نیاز به تمرکز دارد. نظارت دقیق بر وعده هایی که میل می کنید و سوزاندن کالری مازاد، از جمله فعالیت هایی است که افراد پس از دوره های سخت رژیم باید به آنها دقت نمایند.
رژیم لاغری بر اساس قد و وزن
رژِیم لاغری بر اساس قد و وزن به یک برنامه غذایی گفته شده که میزان کالری مورد نیاز برای کاهش وزن فرد بر اساس فاکتور قد و وزن و شرایط سلامتی تعیین می شود. در این رژیم ابتدا پزشک BMI یا شاخص توده بدنی را محاسبه می کند.
عددی که با تقسیم وزن بر مجذور قد به دست می آید نشان می دهد که فرد در چه دسته ای قرار دارد. بر اساس شاخص توده بدنی افراد به گروه های کم وزن یا لاغر، متعادل، اضافه وزن و چاق تقسیم می شوند. شما در هر دسته ای که باشید می توانید از برنامه غذایی مناسب برای حفظ یا کاهش وزن و یا افزایش وزن استفاده کنید. البته در تنظیم برنامه پزشک تنها به عدد شاخص اکتفا نمی کند و فاکتورهای دیگر از قبیل سطح فعالیت، شرایط سلامتی، جنسیت و سن را هم ملاک قرار می دهد.
راه هاي موثر براي كاهش وزن
هفتهای یکبار خود را وزن کنید
Lainey Younkin، مشاور تغذیه در بوستون میگوید: «تلاش کنید محدوده وزنتان را پایین ببرید. فراموش نکنید که این کار را با در یک روز ثابت، ساعت ثابت و با مقدار لباس مشابهی انجام دهید.»
به بشقابتان توجه کنید
Younkin میگوید: «باید نیمی از بشقاب سبزیجات، یک چهارم آن غلات کامل و یک چهارم دیگر آن پروتئین بدون چربی باشد. در تهیه غذا برای کاهش وزن، به این تقسیمبندی دقت کنید. یادتان نرود که سیبزمینی، ذرت و نخودفرنگی سبزیجات نشاستهای هستند، پس در دسته غلات قرار میگیرند.»
آنچه را که میتوانید انجام دهید
Esther Avant، متخصص تغذیه ورزشی میگوید: «فکر نکنید فورا باید کل زندگیتان را تغییر دهید. بررسی کنید که در حال حاضر کجا هستید و میخواهید به کجا برسید. یک نقطه شروع خوب برای افراد کمتحرک، تهیه کردن یک گامشمار است. با گامشمار میتوانید ببینید در روز چقدر پیادهروی میکنید. سپس یک هدف کوچک و قابلدستیابی تعیین کنید و برای آن تلاش کنید. به مرور، 10000 قدم در روز را برای خودتان هدفگذاری کنید و به سمت آن حرکت کنید.»
بزرگ فکر کنید، نه کوچک
Avant میگوید: «برای کاهش وزن روی اهداف بزرگ تمرکز کنید. چند نکته موثر در کاهش وزن وجود دارد. کافیست باقی چیزها را رها کنید و به این نکات توجه کنید؛ در زمینه تغذیه به کالری، پروتئین و فیبر توجه کنید و در زمینه ورزش، تمرینات قدرتی، پیادهروی روزانه و ریکاوری را در اولویت قرار دهید.»
مصرف غذاهای حاوی کربوهیدرات با گلیسمی بالا را کاهش دهید
Sue-Ellen Anderson Haynes، سخنگوی رسانه ملی آکادمی تغذیه در بوستون میگوید: «شاخص گلیسمی مقدار قندی را نشان میدهد که پس از مصرف کربوهیدرات در بدن آزاد میشود. خوردن غذاهای حاوی کربوهیدرات با گلیسمی بالا مانند سیبزمینی سفید و نان تصفیهشده، باعث احساس گرسنگی و خوردن غذای بیشتر میشود. اگر با یک متخصص تغذیه مشورت کنید، راههایی را برای مصرف این مواد پیشنهاد میکند که از افزایش قند خون جلوگیری میکند.»
در صبحانه، از پروتئین بیشتری استفاده کنید
Younkin میگوید: «15 تا 25 گرم پروتئین برای صبحانه بخورید. پروتئین به آرامی هضم میشود و هورمونهای گرسنی را سرکوب میکند، بنابراین به سیر نگه داشتن شما کمک میکند. همچنین، یک صبحانه با پروتئین زیاد، باعث کاهش میل به خوردن در آخر روز میشود. غذاهای پروتئینی را با فیبر و چربیهای سالم بخورید.
میان وعده رژیمی لاغري
برای افرادی که تحت بهترین روش لاغری و چربی سوزی هستند و از سوی دیگر به دلیل ورزش، نیازمند عضله سازی و جذب پروتئین هستند؛ برنامه غذایی بدنسازی برای آنها نهتنها باید چربی کمی داشته باشد، بلکه باید از نظر پروتئین نیز غنی باشد. مثالهای زیر تنها انواعی از میان وعده عصرانه رژیمی بدنسازی هستند که میتوانید در طی روز میل کنید.
- آجیل
انواع مغزهای موجود در آجیل نه تنها یک میان وعده خوشمزه هستند؛ بلکه به دلیل چربی پایین، یک میان وعده رژیمی و سالم محسوب میشوند. با مصرف مغزهای آجیل میتوانید انواع مواد مغذی را جذب نمایید؛ بهخصوص بادام و پسته از بهترین مغزها هستند و با مصرف ۱۰ تا ۱۴ عدد بادام در روز میتوانید پروتئین کافی برای عضله سازی جذب نمایید.
- تخم مرغ آب پز
شما میتوانید در طی روز یک یا دو عدد تخم مرغ آب پز میل کنید که یک میان وعده رژیمی بدنسازی محسوب میشود. با وجود اینکه میزان کلسترول موجود در تخم مرغ آب پز در نظر برخی از افراد بالاست؛ اما از نوع کلسترول خوب و مورد نیاز بدن است. همچنین انواع اسید آمینه در زرده تخم مرغ وجود دارد که میتوانید برای پروتئین سازی در بدن و جذب آنها توسط عضلات استفاده نمایید.