معرفی رشته داروسازی | درامد و گرایش ها و تخصص

تعريف داروسازي در ويكي پديا

داروسازی، صنعتی است که در زمینه دارو درمانی برای مداوای یک بیمار به عنوان متداول‌ترین شیوه در دنیا با بیماران و مردم مرتبط می‌گردد. یک داروساز در داروخانه باید بر روی همهٔ نسخه‌های پزشکان نظارت کند و تأیید کند که نسخه برای بیمار از نظر سن، وزن، تداخلات و تناسب با بیماری مناسب است و با مهر و امضا تأییدیه خود را ثبت کند و در صورت نادرستی با پزشک تماس بگیرد یا مسئولیت آن را نپذیرد و از پذیرش آن خود داری کند. داروساز در صورت ناکام بودن رژیم دارو درمان باید دلایل عدم موفقیت را بررسی کند. این رشته در ایران و بسیاری از کشورهای جهان در مقطع دکترای حرفه‌ای ارائه می‌شود. معادل این رشته در خارج از ایران، معمولاً Master of Pharmacy یا MPharm می‌باشد.

ماهيت رشته داروسازي

داروسازی حرفه‌ای در زمینه سلامت است که دانش های بهداشت را با دانش های شیمی پیوند می‌دهد. رشته داروسازی، رشته‌ای در ارتباط با علوم پزشکی است که در رابطه با تولید و ساخت دارو، بررسی وضعیت دارو در بدن انسان و موجودات زنده و میزان تأثیر دارو در سلامت جامعه و کم کردن بحران‌های بیماری‌زا نقش ایفا می‌کند. به عبارت دیگر؛ رشته داروسازی به شناخت ماده مؤثر، فرموله کردن این ماده (تبدیل ماده مؤثر به فرمی که قابل مصرف برای بیمار باشد مثل قرص، کپسول، شربت یا استفاده از روش‌های تزریقی) و بررسی اثرات دارو بر بدن بیمار می‌پردازد.

داروشناسی

داروشناسی یا فارماکولوژی (به فرانسوی: Pharmacologie) شاخه‌ای از داروسازی و زیست‌شناسی است که به مطالعه واکنش متقابل داروها (یا مواد شیمیایی) بر جانداران می‌پردازد که منجر به ایجاد اثرات زیست‌شناختی این ترکیبات می‌گردد. داروشناسی شامل دو بخش فارماکودینامیک و فارماکوکینتیک است. ریشهٔ تاریخی فارماکولوژی بالینی به سده‌های میانه و به کتاب پزشکی قانون نوشتهٔ ابن سینا و گزارش اسحاق نوشته پترس ایسپانوس و همچنین ژان اهلِ سَن‌آمان بازمی‌گردد.

جایگاه و اهمیت رشته داروسازی

داروسازی را می توان به نوعی ابزار پزشکی در درمان بیماران دانست که توجه به این عضو مهم دنیای سلامت و بهداشت بسیار ضروری است. داروسازی با بهره گیری از شناخت کامل نسبت به دنیای درون بدن انسان و به کارگیری برهم کنش های مولکولی راه را برای درمان بیماری ها باز می کند. بنابراین همانطور که اشاره شد به دلیل جایگاه و اهمیت بالای این رشته و تاثیر آن بر سلامت جامعه، همواره باید نسبت به پیشرفت و پا برجایی آن توجه کافی صورت پذیرد.

رشته داروسازی مناسب چه افرادی است؟

رشته داروسازی همانند سایر رشته های دکتری عمومی که شامل 6 سال تحصیل و 2 سال طرح اجباری می باشد که با فراگیری دروس حفظی، اصطلاحات علمی و تخصصی و طراحی و محاسبات پیچیده سپری می شود.

• توانایی سروکار داشتن با دروس حفظی
• مهارت کافی در زبان انگلیسی
• صبر و حوصله در گذراندن دوره طولانی تحصیل
• علاقه به تحقیق و پژوهش و کشف ساختار های جدید
• و…

وظایف یک داروساز در محیط کار چیست؟

در جایگاه‌های مختلف متفاوت می‌باشد؛ مثلا در صنعت، نظارت و مدیریت بر مراحل مختلف کشف مولکول دارویی، مراحل سنتز و تولید آن، مراحل تبدیل آن به اشکال مختلف دارویی، بسته بندی و آزمایشات مختلف روی محصولات به عهده داروساز می‌باشد.

در بیمارستان‌ها نیز می‌توانند به عنوان مسئول امور دارویی بیمارستان، مسئول داروخانه و مسئول فنی داروخانه و نظارت بر نحوه تجویزهای دارویی پزشکان برای بیماران بستری به عنوان داروساز بالینی مشغول به کار شوند.

مورد سوم تاسیس داروخانه یا مسئول فنی داروخانه است که اکثر داروسازان در این حوزه مشغول به کار هستند. نظارت بر خرید دارو، انبارداری، نسخه‌پیچی بیمه‌های مختلف، نگه‌داری داروها، مشاوره دارویی و ارائه داروهای مناسب بدون نیاز به تجویز پزشک و سایر موارد از جمله وظایف آن‌ها در این حوزه می‌باشد.

گرایش های رشته داروسازی برای ادامه تحصیل چه هستند؟

به دلیل ارتباط تنگاتنگ رشته داروسازی با علوم پایه، مانند شیمی، فیزیك، زیست شناسی و علوم بالینی، این رشته، دارای گرایش‌های تخصصی گوناگونی است. در  ادامه،‌ به معرفی این گرایش‌ها می‌پردازیم.

شیمی دارویی (Pharmaceutical Chemistry)

این رشته، یکی از پایه‌ای‌ترین گرایش‌‌های تخصصی داروسازی به شمار می‌رود. هدف اصلی در این دوره، تربیت متخصصانی است که به خوبی بر دانش شیمی و به ویژه شیمی آلی، مسلط باشند، از ساختار شیمیایی تركیبات دارویی و گروه‌های عاملی فعال موجود در ساختمان آنها، آگاه باشند و بتوانند به خوبی، واکنش‌ها و ساختار ترکیبات شیمیایی را بررسی و تحلیل کنند.

از سوی دیگر، بتوانند بین این ساختار شیمیایی ترکیبات مختلف و عملکرد آن‌ها در بدن انسان، یک ارتباط منطقی پیداکنند و این ارتباط را برای طراحی یا شناسایی ماده موثره‌های دارویی جدید، به کار بگیرند. دستیاران این رشته تخصصی، در طول تحصیل، از توانمندی‌های لازم برای كار با ابزارهای پیشرفته آزمایشگاهی و دستگاه‌های متعدد آنالیز داروها نیز برخوردار می‌شوند.

فارماکوگنوزی (Pharmacognosy)

این گرایش تخصصی نیز در قالب دوره‌های آموزشی–پژوهشی منجر به مدرك Ph.D.در سطح دنیا ارائه می‌شود. در این رشته تخصصی، دانشجویان با خواص مواد موثره دارویی با منشاء طبیعی به ویژه گیاهان دارویی آشنا می‌شوند. دانش لازم برای شناسایی گیاهان دارویی و اجزایی از آنها كه دارای خاصیت درمانی هستند، استخراج و شناسایی مواد موثره موجود در قسمت‌های مختلف گیاهان، از جمله مهارت‌هایی هستند که در این دوره تخصصی، تدریس می‌شوند. دستیاران این رشته تخصصی، در طول تحصیل، با گیاهان دارویی بومی (فلور گیاهی) ایران ‌آشنا می‌شوند و می‌آموزند که هریک از گونه‌های گیاهی موجود، که دارای ارزش دارویی در مقیاس صنعتی است، با چه شرایط اقلیمی خاصی سازگار است.

سم شناسی (Toxicology)

این رشته تخصصی، از جمله دوره‌های تخصصی منجر به مدرك Ph.D.به شمار می‌رود كه علاوه بر فارغ‌التحصیلان داروسازی،‌ فارغ ‌التحصیلان دوره‌های كارشناسی ارشد سم‌شناسی نیز می‌توانند در آن ادامه تحصیل دهند. دانشجویان در این دوره، ضمن آشنایی با عناصر و تركیبات سمی غیر دارویی كه بشر در خطر تماس با آنها قرار دارد، با مسمومیت‌های ناشی از ترکیبات دارویی نیز آشنا می‌شوند. برخی از دانش‌ها و مهارت‌هایی که در این گرایش، آموزش داده می‌شوند، عبارتند از: علایم ناشی از تماس تركیبات سمی یا دوزهای بالای تركیبات دارویی كه ممکن است به عمد و یا سهواً مصرف شوند، روش‌های سم‌زدایی و درمان حمایتی یا علامتی این نوع مسمومیت‌ها.
علاوه بر این، دستیاران این دوره تخصصی، با روش‌های رایج آزمایش‌های در زیوه (In vivo) و در شیشه (In vitro) آشنا می‌شوند تا بتوانند اثرات و عوارض سم‌ها را در سطح سلولی و اندام‌ها ارزیابی کنند. این مرحله، از جمله مراحل بسیار مهم در مطالعات داروشناسی، پیش از ورود دارو به عرصه‌های كارآزمایی‌های بالینی (Clinical Trials) است.

داروشناسی (Pharmacology)

این رشته تخصصی،  ارتباط بسیار تنگاتنگی با رشته سم‌شناسی دارد. با این تفاوت كه به طور عمده، بر روی بررسی اثرات و عوارض داروها تمرکز می‌کند. دستیاران، در طول این دوره تخصصی با جدیدترین روش‌های تعیین دوزهای موثر تركیبات دارویی و مكانیسم اثر آنها آشنا می‌شوند و همچنین یاد می‌گیرند که چطور می‌توان اثرات مورد انتظار داروها را در حیوانات، و همچنین در سطح سلول‌ها و اندام‌های هدف،‌ مدل‌سازی کرد. فارغ‌التحصیلان این رشته تخصصی، از دانش بسیار بالایی در رابطه با داروها، مكانیسم اثر، عوارض و تداخلات احتمالی اثرات داروهای مختلف برخوردار هستند.

فارماسیوتیكس (Pharmaceutics)

در این گرایش، هدف، تبدیل مواد موثره دارویی به یك شكل مناسب و قابل مصرف توسط انسان است، به گونه‌ای كه حداكثر مقدار ماده موثره دارویی بتواند در دسترس عضو یا اندام هدف قرار گیرد. آشنایی با روش‌های ارزیابی كیفیت فرمولاسیون‌های دارویی، سامانه‌های نوین و پیشرفته دارورسانی، شرایط مناسب نگهداری و بسته‌بندی‌های دارویی و نیز توجه به مدل‌های ارزیابی ویژگی‌های فارماكوكینتیكی داروها در بدن انسان، از جمله مهارت‌هایی هستند كه دستیاران این دوره تخصصی، آن‌ها را فرا می‌گیرند.

داروسازی بالینی (Clinical Pharmacy)

این گرایش تخصصی، یكی از رشته‌های نوپا در كشور ما به شما می‌رود كه با توجه به ماهیت بالینی آن، به صورت دوره‌ تخصصی بالینی، مشابه دستیاران تخصصی رشته پزشكی طراحی شده است.
البته بر خلاف دوره‌های دستیاری پزشكی، دستیاران داروسازی بالینی می‌بایست یك سری دروس مرتبط با پزشكی، مانند فیزیوپاتولوژی، فارماکواپیدمیولوژی، سم‌شناسی بالینی، فارماکوکینتیک بالینی و… را در قالب یک دوره  1/5 تا 2 ساله، پیش از حضور در بخش‌های بالینی مراكز بیمارستانی بگذرانند.
دانش‌آموختگان این رشته، اطلاعات کاربردی داروها و مهارت لازم برای ارائه خدمات و مراقبت‌های دارویی (Pharmaceutical care) در مراكز بیمارستانی و بخش‌های بالینی را دارا هستند.
دستیاران این دوره تخصصی مهارت‌های لازم برای برقراری ارتباط موثر با بیمار و تیم درمان، پایش اثرات و عوارض داروها در بیماران، شناخت تداخلات رایج و مهم دارویی شامل تداخلات دارو –دارو، دارو –غذا و دارو–بیماری، راه‌های پیشگیری یا كنترل آنها و همچنین روش‌های تنظیم دوزهای مناسب دارویی را در طول دوره تحصیل خود كسب می‌کنند.

بیوتكنولوژی دارویی (Pharmaceutical Biotechnology)

این رشته تخصصی نیز از جمله دوره‌های تخصصی نوپا در كشور ما به شمار می‌رود. زیست فناوری دارویی، امروزه به یكی از برجسته‌ترین رشته‌های تخصصی داروسازی تبدیل شده است. در این دوره تخصصی، هدف، كسب دانش و مهارت لازم برای بهره‌برداری از علوم سلولی- مولكولی، میكروبیولوژی و ژنتیك، برای ساخت و تولید مواد موثره دارویی، در مقیاس صنعتی است. بهره‌برداری از انواع باكتری‌ها و قارچ‌ها به عنوان كارخانجات طبیعی تولید داروها و یا به كارگیری ریزسازواره‌ها در مهار و كنترل بیماری‌ها از جمله مباحث مورد توجه در این رشته تخصصی هستند.

داروسازی هسته‌ای یا رادیوفارماسی (Nuclear Pharmacy)

در طی این دوره تخصصی، دستیاران با رادیوداروها، روش‌های شناسایی و سنجش آن‌ها، روش تولید رادیوداروها و كاربرد آن‌ها در تشخیص، درمان و یا پیشگیری از بیماری‌ها آشنا می‌شوند و مهارت‌های مرتبط با آنها را كسب می‌کنند.‌ دانشجویان این گرایش تخصصی، با تكنولوژی‌های پیشرفته مرتبط با بكارگیری و تماس با رادیوایزوتوپ‌ها آشنا می‌شوند.

اقتصاد و مدیریت دارو (Pharmaceutical Administration and Pharmacoeconomics)

هدف این دوره، تربیت متخصصان كارآمدی است که با توانمندی‌های مدیریتی، بتوانند در شناسایی و حل مشكلات نظام دارویی كشور، موثر باشند و با مدیریت صحیح منابع مالی، در بهبود سطح ارائه خدمات نظام سلامت بکوشند. در طی این دوره، دانشجو با مباحث مختلف مربوط به اقتصاد داروئی و مدیریت مالی و سایر مباحث مرتبط با رشته آشنا خواهد شد.

نانوفناوری دارویی (Pharmaceutical Nanotechnology)

این رشته نیز كه به تازگی در كشور راه‌اندازی شده است، در راستای خودكفایی كشور در تولید محصولات نانوزیست فناوری و اشتغال متخصصان این عرصه در مراكز علمی و دانشگاهی كشور، مراكز تحقیقاتی پزشكی – دارویی و صنایع داروئی طراحی شده است. در طول این دوره، دانشجو با مباحث گوناگونی از جمله بیولوژی سلولی مولكولی پیشرفته، نانوبیو مواد، كشت سلول و بافت، نانودارو، فارماكوكینتیك پیشرفته و ژن درمانی آشنا خواهد شد.

كنترل دارو (Control of Pharmaceuticals)

این رشته نیز به تازگی در كشور راه‌اندازی شده است و متخصصانی کارامد را در زمینه كنترل كیفیت انواع مواد اولیه و فرآورده‌های دارویی و همچنین بهداشتی – آرایشی تربیت می‌کند. دانش‌آموختگان این گرایش، در صنایع داروسازی و بهداشتی – آرایشی، آزمایشگاه‌های كنترل كیفیت فرآورده‌های دارویی سراسر كشور و همچنین مراكز تحقیقاتی،‌مشغول به کار خواهند شد. در این دوره، مباحث گوناگونی شامل كنترل میكروبی داروها، كنترل كیفیت زیست داروها، ایمنی دارو، كنترل فیزیكوشیمیایی پیشرفته مواد و فرآورده‌های دارویی، طراحی و معتبرسازی روش‌ها و تجهیزات آنالیز، كینتیك شیمیایی و پایداری مواد و فراورده‌های دارویی و همچنین كنترل و تضمین كیفیت مواد و فرآورده‌های دارویی به دانشجویان آموزش داده می‌شود.

دروس پایه داروسازي

بیولوژی نظری، فیزیک نظری، ریاضیات پایه و مقدمات آمار، شیمی عمومی، بیوشیمی، فیزیولوژی، شیمی آلی، تشریح، اصول خدمات بهداشتی، آمار حیاتی، شیمی تجزیه، میکروب شناسی نظری و عملی، انگل شناسی و قارچ شناسی، ایمونولوژی، کمک های اولیه، کامپیوتر.

دروس تخصصی داروسازي

گیاه شناسی دارویی، اشکال دارویی، تغذیه و رژیم درمانی، مواد خوراکی نظری، مدیریت در داروسازی، درمان شناسی، اطلاعات دارویی، شیمی دارویی، فارماکولوژی، مفردات پزشکی، فرآورده های دارویی بیولوژیکی، فیزیکال فارماسی، روش های دستگاهی، سم شناسی، بیوفارماسی، داروسازی صنعتی، کنترل میکروبی دارویی، کارآموزی صنعت، زبان تخصصی، مقدمات داروسازی، گیاه شناسی داروسازی، کارآموزی دارو خانه. (بیشتر درس های این رشته همراه با آزمایشگاه ارائه می شود).

معرفي درس هاي داروسازي

در رشته داروسازی، دانشجویان با دروس مختلفی آشنا می‌شوند که شامل موارد زیر می‌باشند:

1. شیمی دارویی:
این درس به بررسی مبانی شیمیایی داروها و فرآیندهای شیمیایی در تولید و شناسایی داروها می‌پردازد.

2. فارماکولوژی:
فارماکولوژی به مطالعهٔ اثرات داروها روی سیستم‌های بیولوژیکی و نحوهٔ تعامل آنها با بدن می‌پردازد.

3. فارماسیوتیک:
این درس به مطالعهٔ فرآیندهای تولید، فرمولاسیون و تجهیز داروها می‌پردازد.

4. زیست‌شناسی دارویی:
زیست‌شناسی دارویی به بررسی تأثیرات داروها بر روی سیستم‌های زیستی در سطح سلولی و مولکولی می‌پردازد.

5. داروشناسی بالینی:
داروشناسی بالینی به مطالعهٔ استفاده، اثربخشی و ایمنی داروها در بیماران در محیط بالینی می‌پردازد.

6. فارماکوکینتیک:

فارماکوکینتیک به بررسی جذب، توزیع، متابولیسم و دفع داروها در بدن می‌پردازد.

7. توسعه دارو:
این درس به مطالعهٔ فرآیندهای تحقیقاتی و توسعه داروهای جدید برای درمان بیماری‌ها می‌پردازد.

8. داروآنالیزی:
داروآنالیزی به بررسی روش‌های تجزیه و تحلیل داروها و مواد شیمیایی مورد استفاده در داروسازی می‌پردازد.

علاوه بر این دروس، دانشجویان در طول دوره تحصیلی خود می‌توانند در زمینه‌های متنوعی فعالیت کنند، از جمله:

– تحقیقات دارویی:
انجام تحقیقات پایه و بالینی در زمینهٔ تولید، اثربخشی و ایمنی داروها و مواد شیمیایی مرتبط با آنها.

– صنعت داروسازی:
کار در صنعت داروسازی برای تولید، کنترل کیفیت و توسعه داروها و محصولات دارویی.

– داروسازی بالینی:
همکاری با تیم‌های درمانی در بیمارستان‌ها و مراکز درمانی برای استفاده از داروها در درمان بیماران و مشاورهٔ دارویی.

– تجزیه و تحلیل داروها:
استفاده از روش‌های تجزیه و تحلیل برای تعیین ساختار، خواص و کیفیت داروها و ترکیبات شیمیایی مرتبط.

– مدیریت دارویی:
شرکت در فرآیندهای مدیریتی مرتبط با داروها و سیستم‌های توزیع دارو در مراکز درمانی.

– آموزش دارویی:
تدریس دروس مرتبط با داروسازی در دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی.

مزایای رشته داروسازی

• حقوق بالا: با توجه به تحصیلات و تجربه، داروسازان می‌توانند حقوق قابل توجهی کسب کنند.
• گزینه‌های شغلی متنوع: به دلیل نیاز جهانی به مراقبت‌های بهداشتی، داروسازان می‌توانند در محیط‌های کاری مختلفی فعالیت کنند.
• شغل مستقل: داروسازان می‌توانند داروخانه خود را ایجاد کرده و ساعات کاری خود را تنظیم کنند.
• محیط کاری تمیز: کار در داروخانه‌ها و آزمایشگاه‌ها معمولاً تمیز و بهداشتی است.
• کار غیرفیزیکی: داروسازی نیاز به فعالیت‌های جسمی سنگین ندارد و می‌تواند انرژی بیشتری برای فعالیت‌های فراغت فراهم کند.
• برنامه انعطاف‌پذیر: بسته به وضعیت، ممکن است بتوانید بین کار تمام‌وقت یا پاره‌وقت و شیفت‌های مختلف انتخاب کنید.

معایب رشته داروسازی

• آموزش گسترده: دوره تحصیلی برای تبدیل شدن به داروساز متخصص طولانی است.
• زمینه رقابتی: ممکن است برای فرصت‌های شغلی رقابت زیادی وجود داشته باشد.
• پیشرفت شغلی محدود: تحصیل در این رشته شما را به یک حرفه تخصصی محدود می‌کند.

سختی‌های رشته داروسازی

1. سختی دروس: دوره دکتری عمومی داروسازی شش ساله است و شامل دروس حفظی مرتبط با شیمی و زیست می‌شود.
2. تسلط بر حوزه شیمی: دانشجویان باید در زمینه شیمی مهارت کافی داشته باشند.
3. گذراندن زمان‌های زیادی در آزمایشگاه: بخشی از تحصیل در این رشته به کار در آزمایشگاه‌ها اختصاص دارد.
4. گذراندن طرح: پس از پایان تحصیل، دو سال طرح اجباری وجود دارد.
5. ارتباط با مواد شیمیایی: داروسازان باید با مواد شیمیایی مختلف کار کنند که ممکن است خطراتی را به همراه داشته باشد.

داروسازی بالینی

یکی از رشته های تخصصی داروسازی است که در زمینه کاربرد علوم دارویی و دارودرمانی در بالین بیماران فعالیت دارد. مهمترین رسالت این رشته ارتقاء تجویز و مصرف صحیح و منطقی داروها و کمک به بهبود نتایج و پیامد‌های درمانی در بیماران می باشد. همچنین متخصصین این رشته مدیریت یا اجرای طرح های پژوهشی و بالینی مرتبط با دارودرمانی را بر عهده دارند. خدمات متخصصین داروسازی بالینی در هر دو حیطه بیماران بستری و بیماران سرپایی بوده و متخصصین این رشته با مرور تاریخچه قبلی و فعلی دارودرمانی بیماران، ارزیابی و پایش درمان و نیز مشکلات احتمالی مرتبط با دارودرمانی به استفاده ایمن تر و مؤثر تر داروها کمک می کنند.[۱] برخی از وظایف این گروه از متخصصین بررسی تاریخچه دارویی بیمار، ارائه مشاوره‌های مرتبط با دارودرمانی به پزشکان و سایر اعضاء تیم درمانی، نظارت بر تجویز منطقی دارو، نظارت بر مصرف صحیح دارو توسط بیمار، بررسی عوارض جانبی داروها و گزارش آنها، پیگیری غلظت‌های دارویی در بیماران برای جلوگیری از مسمومیت‌ها، دستیابی به دوز صحیح درمانی (پایش) و در مجموع کمک به بهبود نتایج درمان و کاهش مدت بستری شدن بیماران می باشد. در حال حاضر در ایران امکان ادامه تحصیل در دوره فلوشیپ مراقبت‌های ویژه (icu) بعد از اتمام رزیدنتی وجود دارد، همچنین امکان پرداخت کارانه به اعضای ویزیت و مشاوره ها، تعریف و معادل متخصص داخلی دریافت دارند.

شیمی دارویی

یکی از پایه ای ترین گرایش های تخصصی داروسازی که در قالب دوره های آموزشی-پژوهشی در دنیا ارائه می شود همین رشته تخصصی شیمی دارویی می باشد.در این رشته تخصصی هدف تربیت متخصصانی است که با دانش قوی شیمی و به خصوص شیمی آلی آشنا شوند تا بتوانند با آگاهی کامل از ساختار شیمیایی ترکیبات دارویی و هم چنین گروه های عاملی فعالی که در ساختمان آن ها وجود دارد و با کسب مهارت در حوزه تجزیه و تحلیل واکنش های شیمیایی ترکیبات و ارتباط نوع ساختار شیمایی آن ها با فعالیت های بیولوژیکی بدن انسان،برای طراحی،ترکیب،استخراج و هم چنین شناسایی مواد موثر دارویی فعالیت های لازم را انجام دهند.

فارماکوگنوزی

رشته تخصصی فارماکوگنزی نیز در قالب دوره های آموزشی-پژوهشی منجر به مدرک PHD در سطح دنیا ارائه می شود.

در رشته تخصصی فارماکوگنزی دستیاران دانش و مهارت های لازم را در شناسایی گیاهان دارویی،اجزایی از آن ها که دارای خاصیت دارویی است،استخراج و شناسایی مواد موثر موجود در بخش های مختلف گیاهان کسب می کنند.دانشجویان در این رشته تخصصی با گیاهان دارویی بومی کشور ایران و شرایط اقلیمی خاص مورد نیاز برای رشد گونه های خاص آن ها که کیفیت مناسبی را از نظر ترکیب اجزا موثر دارویی دارا باشند نیز آشنا خواهند شد.

کنترل دارویی

رشته تخصصی کنترل دارویی رشته ای تازه تاسیس در کشور ایران می باشد.در این رشته تخصصی، دستیاران را با تمام نکات مربوط در حوزه کنترل کیفیت انواع مختلف مواد اولیه و فرآورده های دارویی و مواد آرایشی و بهداشتی برای ارائه خدمات در صنایع داروسازی و آرایشی-بهداشتی،آزمایشگاه های کنترل کیفیت فرآورده های دارویی در کل کشور و مراکز تحقیقاتی کشور آشنا می کند.
در طول این دوره دانشجویان با موارد زیر آشنا خواهند شد:

• کنترل میکروبی داروها
• کنترل کیفیت زیست داروها
• ایمنی دارو
• کنترل فیزیکوشیمیایی پیشرفته مواد و فرآورده های دارویی
• طراحی و معتبرسازی روش ها و تجهیزات آنالیز
• کینتیک شیمیایی و پایداری مواد و فرآورده های دارویی
• کنترل و تضمین کیفیت مواد و فرآورده های دارویی

نانو فناوری دارویی

رشته تخصصی نانوفناوری دارویی نیز مانند رشته قبلی رشته ای تازه تاسیس در کشور ایران می باشد.این رشته در تلاش است تا با تربیت افراد متخصص در زمینه نانوفناوری دارویی در جهت خودکفایی کشور عزیزمان در تولیدات محصولات نانوزیست فناوری و اشتغال آن ها در مراکز علمی و دانشگاهی،مراکز تحقیقاتی پزشکی-دارویی و صنایع دارویی موثر واقع شود.دانشجویان در طی این دوره با موارد مختلفی از جمله موارد زیر آشنا خواهند شد:

• بیولوژی سلولی مولکولی پیشرفته
• نانوبیو مواد
• کشت سلول و بافت
• فراماکوکینتیک پیشرفته
• ژن درمانی

• گروه دارویی برکت
• داروسازی تهران شیمی
• داروسازی ایران دارو
• شرکت داروسازی فناوری زیستی کیمیا
• شرکت داروسازی روناک
• داروسازی رازک
• داروسازی سیناژن
• گروه دارویی سبحان
• داروسازی رها اصفهان
• داروسازی نانو حیات دارو
• داروسازی عبیدی
• داروسازی جابر ابن حیان
• داروسازی اکسیر
• داروسازی دانا
• داروسازی ابوریحان
• داروسازی اسوه
• پارس دارو
• داروسازی زاگرس فارمد پارس
• داروسازی باختر بیوشیمی
• داروسازی البرز دارو

شرایط تحصیل در مقاطع بالاتر رشته داروسازی

آن دسته از فارغ التحصیلان مقطع دکترای عمومی رشته داروسازی، در صورتی که دارای معدل کل بالایی باشند می توانند در آزمون دوره تخصصی شرکت نموده و پس از کسب امتیاز قبولی، در گرایش مورد نظر خود به تحصیل بپردازند. به طور میانگین تعداد واحدهای درسی این مقطع حدود 40 واحد می باشد که بخش عمده آن مربوط به پایان نامه بوده و حدود 3 الی 4 سال به طول می انجامد. دانش آموختگان این مقطع باید پس از آماده نمودن پایان نامه خود، آن را نگارش کرده و به منظور اخذ مدرک دکترای تخصصی از پایان نامه خود دفاع کنند.

ده دانشگاه برتر داروسازی در خارج از کشور

• دانشگاه اکسفورد (University of Oxford)
• دانشگاه موناش (Monash University)
• دانشگاه هاروارد (Harvard University)
• دانشگاه کمبریج (University of Cambridge)
• دانشگاه ناتینگهام (University of Nottingham)
• دانشگاه کارولینای شمالی، چپل هیل (University of North Carolina, Chapel Hill)
• دانشگاه (UCL)
• دانشگاه کالیفرنیا، سانفرانسیسکو (University of California, San Francisco)
• دانشگاه جان هاپکینز (Johns Hopkins University)
• دانشگاه تورنتو (University of Toronto)

آیا رشته داروسازی شامل طرح اجباری است؟

رشته داروسازی مانند رشته های پزشکی، دندان پزشکی، پرستاری و… شامل طرح اجباری بوده که دانش آموختگان می بایست پس از اتمام دوره تحصیل به مدت دو سال به گذراندن آن مشغول شوند. لازم به ذکر است این دوره مشمول حقوق نیز خواهد بود. باید در نظر داشت فارغ التحصیلان آقا در صورت داشتن کارت پایان خدمت یا معافیت دائم و عدم ورود به تخصص باید بلافاصله وارد گذراندن طرح اجباری شوند.

بازار كار داروسازي

حدود 90 درصد فارغ التحصیلان این رشته جذب بازار کار می شوند که از این میان بیش از 80 درصد جذب دارو خانه ها و مابقی در صنایع داروسازی (صنعت ساخت و کنترل دارو) و کارخانه های آرایشی ـ بهداشتی مشغول به کار می شوند یا در کار های اجرایی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی فعالیت می کنند. از سوی دیگر در حال حاضر حدود 97 درصد دارو های مورد نیاز کشور (از نظر عددی) در کارخانه های متعدد داروسازی داخل کشور ساخته می شود و بدون شک این کارخانه ها به کارشناسان داروسازی نیاز دارند. این در حالی است که اکثر کارخانه های داروسازی کشور دارای واحدی به نام واحد تحقیقات هستند و امکان فعالیت های تحقیقاتی برای فارغ التحصیلان علاقه مند مهیا است.

میزان درآمد دکتر داروساز در ایران

میزان درآمد دکتر داروساز در ایران بستگی به شرایط مختلفی دارد. برخی از عوامل موثر بر آن عبارتند از: سطح تحصیلات، سابقه کار، محل خدمت، نوع فعالیت و نوع موسسه کارفرما. به‌طور کلی، می‌توان گفت که دکترای داروسازی یکی از رشته‌های پردرآمد در ایران به شمار می‌آید و متوسط حقوق یک دکتر داروساز حدود ۵۰ تا ۱۰۰ میلیون تومان در ماه است.

چه دانشگاه هایی رشته ی داروسازی را دارند؟

• دانشگاه علوم پزشکی اردبیل
• دانشگاه علوم پزشکی ارومیه
• دانشگاه علوم پزشکی اصفهان
• دانشگاه علوم پزشکی البرز – کرج
• دانشگاه علوم پزشکی بقیه اله (عج) – تهران
• دانشگاه علوم پزشکی بندرعباس
• دانشگاه علوم پزشکی تبریز
• دانشگاه علوم پزشکی تهران
• دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور – اهواز
• دانشگاه علوم پزشکی زابل
• دانشگاه علوم پزشکی زنجان
• دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی – تهران
• دانشگاه علوم پزشکی شیراز
• دانشگاه علوم پزشکی کرمان
• دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه
• دانشگاه علوم پزشکی گیلان – رشت
• دانشگاه علوم پز شکی لرستان – خرم آباد
• دانشگاه علوم پزشکی مازندران – ساری
• دانشگاه علوم پزشکی مشهد
• دانشگاه علوم پزشکی همدان
• دانشگاه علوم پزشکی یزد

تخصص فارماسیوتیكس یا داروسازی صنعتی چیست؟

دانش جویان رشته دکتری تخصصی فارماسیوتیکس یا داروسازی صنعتی، به آموزش و پژوهش در رابطه با فرمولاسیون انواع فراورده‌های دارویی، کنترل‌های مختلف فیزیکوشیمیایی و میکروبی داروها و فراورده‌های دارویی و آنالیز و بررسی فارماکوکینتیکی داروها می‌پردازند. در رشته تخصصی فارماسیوتیکس، استفاده و به کارگیری از انواع سیستم‌های دارورسانی هوشمند و هدفمند به بیمار، اهمیت زیادی دارد.
داروسازی صنعتی، یک گرایش تخصصی از رشته پایه داروسازی‌ست که هدف آن، تبدیل یک ماده موثره دارویی، به یک شکل دارویی مناسب برای بیمار است. یعنی هم دارو بیشترین کارایی و اثربخشی را برای بیمار داشته باشد و هم بیمار بتواند دارو را به سهولت مصرف کند. در چنین زمانی، انجام آزمایش‌های و تست‌های فیزیکی قرص مانند تست انحلال قرص و دیگر انواع دارو، اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند.

دوره دکتری رشته سم شناسی

دوره تحصیلی دکتری گرایش سم شناسی نیز ۸ نیم سال تحصیلی خواهد بود. در موارد خاص و با موافقت شورای تحصیلات تکمیلی – پژوهشی دانشکده، می تواند تا یک نیم سال بیشتر نیز افزایش پیدا کند. اما افزایش بیش از این یک نیم سال مشمول مقررات دانشگاه می باشد. دوره دکتری نیز به صورت آموزشی – پژوهشی می باشد. شرط قبولی در این مقطع تحصیلی داشتن يكی از مدارك دانشنامه دكتری عمومی پزشكی، دكتری عمومی داروسازی و يا داشتن مدرک كارشناسی ارشد در رشته های داروسازی و سم شناسی می باشد.

فارغ التحصیلان دوره تحصیلی دکتری سم شناسی می توانند در تخصص های سم شناسی، نانو فناوری دارویی، بهداشت حرفه ای، مطالعات اعتیاد، نانو فناوری پزشکی، علوم سلولی کاربردی، مهندسی بافت، علوم اعصاب، توکسین های میکروبی، انفورماتیک پزشکی، سلامت در بلایا و فوریت ها، سلامت و رفاه اجتماعی، اپیدمیولوژی، مددکاری اجتماعی، گفتار درمانی و بهداشت حرفه ای ادامه تحصیل دهند. فارغ التحصیلان کارشاسی ارشد سم شناسی حتی می توانند در آزمون دکتری تخصصی وزارت علوم نیز در رشته زیست شناسی (کلیه گرایش ها) شرکت کنند.

وظایف یک داروساز

همان‌طور که در معرفی داروسازی به آن اشاره شد، شما بعد از فارغ التحصیل شدن در این رشته به یک داروساز متخصص و کاربلد تبدیل خواهید شد که وظایف زیادی را برعهده دارد. مطمئنا این سوال ذهن شما را به خود مشغول کرده است که به‌عنوان یک کارشناس و متخصص داروسازی چه وظایفی خواهید داشت؟ چه جایگاهی در صنعت پزشکی دارید؟ و نحوه تعامل شما با دیگر متخصصان رشته‌های علوم پزشکی چگونه خواهد بود؟ برای رسیدن به پاسخ این سوالات فقط کافی است نگاهی به وظایف یک داروساز بیندازید و به این شکل آینده کاری خود را در ذهن تجسم کنید. مهم‌ترین وظایف داروسازان که شامل حوزه‌های مختلف می‌شود، به شرح زیر است:

• داشتن مهارت و دانش کافی در زمینه بررسی نسخه‌های پزشکان
• توانایی در ارائه داروهای تجویز شده به بیماران در داروخانه‌ها
• توانایی در ارائه مشاوره به بیماران در زمینه داروها، نحوه استفاده، تاثیرات و عوارض آن‌ها
• داشتن مهارت در زمینه ترکیب و توزیع داروها
• آشنایی با برندهای مختلف داروها و ارائه مشاوره در زمینه انتخاب آن‌ها به بیماران
• مدیریت کارکنان و پرسنل داروخانه، نظارت بر موجودی داروها و تهیه محصولات و داروهای موردنیاز
• داشتن آگاهی و نظارت کافی بر وضعیت بازار دارو و نحوه توزیع آن در کشور
• داشتن اطلاعات و دانش کافی درباره داروهای جدید، تاثیرات و عوارض آن‌ها
• تعامل با شرکت‌های بیمه برای بیمه خدمات درمانی
• توانایی در تحلیل داروهای تجویز شده به بیماران و ارائه راهکار مناسب برای استفاده کافی از داروها

مهارت هاي داروساز

• مهارت ارتباطی خوب به منظور ارتباط و تعامل مناسب با کارکنان داروخانه ها و شرکت های دارویی، مراجعه کنندگان و …

• داشتن اطلاعات، درک علمی و توان تحلیل بالا به خصوص برای انجام تحقیقات و پژوهش های دارویی

•  تسلط بر علم داروسازی

• مهارت ریاضیات برای انجام محاسبات لازم مخصوصا در زمان ساخت داروها

• دقت و توجه به جزئیات – زیرا مقدار خیلی کمی از یک دارو ممکن است جان افراد را با خطر مواجه سازد و دکتر داروساز باید در زم