نام اصلی وی رخشندهٔ اعتصامی که به پروین اعتصامی معروف است.
- تاریخ تولد: ۲۵ اسفند ۱۲۸۵
- محل تولد: تبریز
- تاریخ وفات: ۱۵ فروردین ۱۳۲۰
- محل وفات: تهران
- زندگی نامه پروین اعتصامی کوتاه
آثار پروین اعتصامی
پروین اعتصامی در کجا به دنیا آمد؟
سال تولد پروین اعتصامی
پروین اعتصامی در چه قرنی می زیست؟
ازدواج و زندگی مشترک پروین اعتصامی
پروین در تیر ماه سال 1313 به عقد پسرعموی خود که از افسران شهربانی بود، درآمد. آنها چهار ماه پس از عقد ازدواج کرده و به کرمانشاه یعنی محل خدمت همسر، به عنوان رئیس شهربانی نقل مکان کردند. اخلاق نظامی همسر پروین با روح لطیف او همخوانی نداشت. او که در منزل پدری غرق در مظاهر ادبی و معنویات بود، با این ازدواج ناگهان وارد خانه ای شد که دائماً بساط عیش و نوش برپا بود و طبیعی است که این دو طبع مخالف نمی توانستند مدت زیادی کنار هم دوام بیاورند و این ازدواج خیلی زود و پس از دو ماه و نیم به جدایی منجر شد.
نوشته سنگ قبر پروین اعتصامی
زندگی نامه پروین اعتصامی کوتاه
پروین برای سنگ مزار خود نیز قطعه اندوهباری سروده که هم اکنون بر لوح نماینده مرقدش حک شده است.
اینکه خاک سیهش بالین است
اختر چرخ ادب پروین است
گر چه جز تلخی ز ایام ندید
هر چه خواهی سخنش شیرین است
صاحب آنهمه گفتار امروز
سائل فاتحه و یاسین است
دوستان به که ز وی یاد کنند
دل بی دوست دلی غمگین است
خاک در دیده بسی جان فرساست
سنگ بر سینه بسی سنگین است
بیند این بستر و عبرت گیرد
هر که را چشم حقیقت بین است
هر که باشی و ز هر جا برسی
آخرین منزل هستی این است
آدمی هر چه توانگر باشد
چون بدین نقطه رسید مسکین است
اندر آنجا که قضا حمله کند
چاره تسلیم و ادب تمکین است
زادن و کشتن و پنهان کردن
دهر را رسم و ره دیرین است
خرم آنکس که در این محنت گاه
خاطری را سبب تسکین است
چرا تخلص اعتصامی، پروین است؟
اعتصامی تخلص «پروین» را برای خود انتخاب کرد که تا آن زمان نامی مرسوم برای دختران نبود. بعدها نام خود را از رخشنده به پروین تغییر داد؛ چنان‌چه در شناسنامه‌اش مشاهده می‌شود.
ماجرا به اینجا ختم نشد و مجبور شد در شعری، توضیح بدهد که پروین، نامی دخترانه است:
مرد پندارند پروین را، چه برخی زاهل فضل
این معما گفته نیکوتر که پروین مرد نیست
پروین اعتصامی و مدیریت کتابخانه!
پروین پس از انتشار اولین مجموعه شعری خود ، برای مدتی در کتابخانهٔ دانشسرای عالی تهران به شغل کتابداری به کار پرداخت.
درفضای سنتی آن روز، مدیریت یک کتابخانه بزرگ، تابو شکنی بزرگی محسوب می‌شد. اما پروین توانست به خوبی از پس این کار بربیاید و تحولی عظیم در نحوه مدیریت این کتابخانه ایجاد کند.
استادان و دانشجویان این مرکز، از عملکرد پروین بسیار رضایت داشتند، اما پروین پس از تحمل مشکلات زیاد در زندگی خود و روحیه انزواطلبانه‌اش از کار در کتابخانه دانشسرا استعفا داد.
عموما رسم است که دولت، دانشمندان و بزرگان علم و ادب را طی برگزاری مراسمی خاص، مورد ستایش و احترام قرار می دهد. در چنین مراسمی وزیر یا مقامی بالاتر، مدالی را که نشانه سپاس، احترام و قدردانی دولت از خدمات علمی و فرهنگی فرد مورد نظر است، به او اهدا می کند، وزارت فرهنگ در سال ۱۳۱۵ مدال درجه سه لیاقت را به پروین اعتصامی اهدا کرد ولی او این مدال را قبول نکرد.
خدمات ارزنده و نبوغ فوق‌العاده پروین در ادبیات سبب شد تا به پیشنهاد رضا خان از او برای ورود به دربار و تدریس به ملکه و ولیعهد وقت دعوت شود ولی او نپذیرفت.
زندگی نامه پروین اعتصامی کوتاه
روحیه و اعتقادات پروین اعتصامی به گونه ای بود که به خود اجازه نمی داد در چنین مکان هایی حاضر شود. او ترجیح می داد در تنهایی و سکوت شخصی اش به مطالعه بپردازد.
دیوان پروین
دیوان پروین مجموعاً مشتمل بر ۵۶۰۶ بیت در قالب ۲۰۹ قصیده و قطعه و غزل و مثنوی و ۵ قطعه کوتاه دو سه بیتی و یازده تک‌بیتی است و در آن جز پنج شش غزل دیده نمی‌شود؛ البته چنانکه در لغت‌نامه دهخدا (ذیل ماده) آمده است، این دیوان مشتمل بر همه اشعار او نیست؛ وی چند سال پیش از مرگ خود، یک قسمت از اشعارش را که مطلوب طبعش نبوده سوزانده است.
این شاعر به تشویق ملک الشعرای بهار در سال ۱۳۱۵ش دیوان خود را منتشر کرد. اشعار او مورد استقبال کشورهای مختلفی قرار گرفته و در ابتدای سال ۲۰۰۸ میلادی در کشورهای عرب‌زبان با ترجمه «سمیر ارشدی» به چاپ دوم رسید.
زندگی نامه پروین اعتصامی کوتاه
بزرگان در مورد پروین چه گفته اند؟
شخصیت‌های علمی و ادبی و دینی متعددی نیز درباره شأن و جایگاه پروین سخن گفته و او را ستوده‌اندکه برخی ازآنها عبارتند از:
مرتضی مطهری ( هنگام نقل شعر شاهد وشمع پروین) :شاعره ی زمان ما پروین اعتصامی، خدایش بیامرزد!
سید محمدحسین حسینی تهرانی (در مقام استشهاد به شعر معروف اشک یتیم پروین اعتصامی) : خانم زنده دل، و با فراست، و عاقبت اندیش و متوجّه به عالم باقى، و بى اعتنا به عالم فانى: مرحومه پروین اعتصامى ـ حشرها الله مع جَدَّتِنا المظلومة الصّدّیقة الزّهراء ـ
محمدرضا شفیعی کدکنی: با کمترین عمر و کمترین مجال برای شعر گفتن، بیشترین توفیق ممکن را در زبان فارسی، پروین از آن خویش کرده است. از این بابت هیچ‌کدام از بزرگان قرن حاضر و حتی قرون گذشته بعد از حافظ، به پای او نمی‌ر‌سند.
